In de morgen van 24 oktober 1917 viel onder bevel van generaal von Below een Oostenrijks - Duitse strijdmacht, bestaande uit  negen Oostenrijks - Hongaarse en zes Duitse Divisies de stellingen van het Italiaanse 1 en 2 Leger aan bij Caporetto.

Speciaal uitgezochte eenheden, waaronder de manschappen van Eerste Luitenant Erwin Rommel, overrompelden de verraste Italiaanse verdedigers en bedreigden zelf het Italiaanse 3 Leger.

De totaal in de war gebrachte Italianen volgden de vertwijfelde bevelen van hun bevelhebbers niet meer op en vluchtten massaal in de richting van de Piave. De cijfers spreken voor zich; aan Italiaanse zijde telde men 11.000 doden, 29.000 gewonden, bijna 300.000 krijgsgevangenen en 300.000 konden vluchten. Al vlug was gans Friaul door de Oostenrijks - Duitse troepen bezet.

Over de ineenstorting van het Italiaanse front bij Caporetto sprak generaal Cadorna over de ontbrekende weerstand van delen van het 1 en 2 Leger die zonder het gevecht aan te gaan laf op de vlucht sloegen of zich zonder schroom aan de vijand overgaven.

Maar Caporetto was niet enkel een nederlaag op het slagveld, het zou voor Italië een begrip in deze oorlog worden. Deze nederlaag liet de oude ruzie weer opflakkeren tussen de voorstanders van de oorlog en zij die wilden dat Italië zich neutraal zou opstellen. Men zag zich genoodzaakt om een "offensief om elke prijs" te overwegen. De gevolgen van deze nederlaag waren niet enkel van militaire aard, zoals de geallieerden die de afzetting van Cadorna eisten, maar ook op politiek vlak was ze de aanleiding tot de oprichting van een nieuwe regering.

De oorzaak van de zware nederlaag bij Caporetto was noch lafheid zoals Cadorna meende, noch handelde het zich hier om reinste muiterij. De oorzaak van de ineenstorting  was gewoonweg de totale uitputting en het zeer lage peil van strijdlust van de manschappen van wie reeds zeer lang niets anders dan ijzeren discipline en totale gehoorzaamheid verwacht werd. Zo kon het gebeuren dat de manschappen eenvoudig weg niet meer de bevelen van hun oversten opvolgden en nog slechts één wens hadden; zo vlug mogelijk uit dit ijzeren harnas zien los te komen. Zo vluchtten het merendeel van het slagveld in de richting van de Piave waar zij zich door hun officieren opnieuw lieten hergroeperen om opnieuw in de aanval te gaan.

Maar na de gebeurtenissen van 1917 had de oorlog, die begonnen was met het doel het land te verdedigen, zich voor gans Italië volkomen veranderd.

​